فريده لاشايي

فريده لاشايي در شهر رشت متولد شده است و سي سال است كه نقاشي مي‌كند. پس از تحصيلات دبيرستاني به آلمان سفر كرد و پس از گذراندن مدرسه‌ي مترجمي در مونيخ، به تحصيل در رشته هنرهاي تزييني در وين پرداخت. پس از اتمام اين دوره مدت دو سال در كارخانه Reidel در جنوب اطريش به طراحي كريستال پرداخت و برخي از طرح‌هايش در استوديو روزنتال روي گلدان‌هاي چيني پياده شده است.
نقاشي‌هاي فريده لاشايي را مي‌توان نمونه‌يي از حضور هنر گذشته در هنر معاصر به شمار آورد. حضور همان سفسطه‌هاي اندوهناك طبيعت كه از اوخر صده‌ي هفدهم در آثار نقاشان شمال اروپا چهره نماياند.
حضور سنت كاركرد رسانه‌ي نقاشي كه از روزگار سزان به اين سو بر جسمانيت رنگ تاكيد ورزيده است. حضور همان سنتي كه بر خط و رنگ‌هاي به هم آميخته و فرم‌هاي نامنتظر تاكيد دارد و سرانجام، حضور سنت نقاشي خاور دور همه و همه در آثار لاشايي حس شدني است و با اين همه نگاه او به طبيعت نگاهي نو و امروزي است.
سازه‌ي نقاشي‌هاي لاشايي زمين و درخت و گل و گياه و در يك كلام عناصر طبيعت است. زبانش نيز كم و بيش سنتي است اما او اين توان را دارد كه به اين زبان لهجه‌يي نو و روزآمد بدهد. نمي‌خواهد با اين زبان گزارش و روايتي از جهان و طبيعت به دست دهد. نقاشي‌هايش نه تصوير ظاهري جهاني است كه به چشم ديده مي‌شود . نه ايماژ جهاني رويايي است. آنچه لاشايي به نمايش مي‌گذارد يادگارهاي نگاهي گذرا به چشم‌اندازهايي است كه تنها با نيروي تصور مي‌توان به آن‌ها دست يافته نا با خيال پردازي.
هدف لاشايي بر پرده آوردن ظاهر طبيعت به شيوه و روشي خاص نيستَ به نمايش بخش و برشي از طبيعت نيز نمي‌پردازد. با اين همه اثرش نوعي ترجمان احساس طبيعت است. احساسي كه سخت واقعي و بي‌خدشه جلوه مي‌كند و شكل حضور نقاش در برابر طبيعت را به خود مي‌گيرد. طبيعتي كه لاشايي تصوير مي‌كند اهميتي متافيزيكي دارد و بازتاب نوعي آگاهي دروني است. گوشه‌يي از يك چشم انداز كلي است كه گويي در بي‌زماني مطلق نقاشي شده است. طبيعتي كه در پيوند با كشمكش‌هاي دروني انسان مطرح مي‌شود و دست كار نقاشي است كه حيرت زده در برابر بي‌كرانگي و غناي طبيعت، تمام تجربه‌هاي هنري خود را بر پرده مي‌آورد تا مكر تصويرگر لحظات پادرگريز آن باشد. منظره پردازي هميشه ادبي و روايي بوده است اما چشم‌اندازي كه لاشايي به نيروي تصور خود به تصوير در مي‌آورد بي‌زمان و بي‌روايت است و جزئيات آن، همان گونه كه خاطره‌ي چشم‌انداز محو مي‌شود، در فضاي پرده مستحيل مي‌شود و مرزهاي مشخص اشيا و عناصر طبيعت از ميان مي‌رود. حتي هنگامي كه به رشد علف و گياه و شوق رفتن و رهيدن مي‌پردازد نيز سكوتي وهمناك بر كارش سايه مي‌افكند و انگار همه چيز خود را تسليم ضرباهنگ مرگ آور زمان كرده است. از همين رهگذر هم هست كه گياه زنده را در هيات عنصري بي‌جان در يك اثر تجسمي نقاشي مي‌كند. لاشايي هرگز سر آن ندارد كه نگاه خود را بر جزپيات و عناصر طبيعت متمركز كند، نمي‌خواهد بيازمايد و محك بزند. مي‌خواهد طبيعت را به صورتي مبهم و نمادين و به شكلي شاعرانه و حسي تصوير كند. مي‌خواهد به سنت نقاشان چيني و خاور دور به گونه‌يي نقاشي كند كه فضاي چشم‌اندازهايش احساس شود. با درهم آميختن و درهم دواندن رنگ. تصويري سيال از طبيعت به دست مي‌دهد و چشم اندازي نقاشي مي‌كند كه در آن ردپاي چنداني از نشانه‌هاي آشنا و تعارف طبيعت ديده نمي‌شود اما احساس طبيعت و نشانه‌هاي ساختن و انهدام مداوم و نيروي دروني آن حس شدني است.
در نقاشي‌هاي لاشايي احساس كولي‌وار بي‌انكه به پذيرش فرمي خاص تن دهد در فضاي پرده سرگردان است و گه گاه به گونه‌يي گذرا و پادرگريز در فرم‌هاي گوناگون جلوه مي‌كند تا حضور آن‌ها را توجيه كرده باشد. از همين رو در آثارش جاذبه‌يي وجود دارد كه گاه به سبب هنر است و گاه به علت احساس و يا آنچه امانوئل كانت آن را معادل زيبايي مي‌ناميد.

1346 ميلان، ايتاليا، گالري Duomo ميلان
1347 سلب، آلمان، استوديوي روزنتال
1352 تهران، ايران، گالري سيحون
1352 تهران، ايران، گالري تهران
1355تهران، ايران، گالري تهران
1356 خوزستان، ايران، مركز فرهنگي شركت ملي نفت ايران
1362 بيكرز فيلد،‌ آمريكا، گالري كلارك
1366 بازل، سوئيس، گالري Demenga
1366 لاوالتا، مالتا، موزه ملي هنر‌هاي زيبا
1366 تهران، ايران، گالري كلاسيك
1366 تهران، ايران، گالري گلستان
1367 دوسلدرف، آلمان، گالري Libertas
1367 بازل، سوئيس، گالري Demenga
1367 ماموت ليك، آمريكا، گالري هنر
1369 بركلي، آمريكا، دانشگاه بركلي
1369 لندن، انگلستان، گالري هيل
1371 تهران، ايران، گالري گلستان
1372 دوسلدرف، آلمان، گالري Am Hufeisen
1374 تهران، ايران، گالري گلستان
1374 فرانسه، گالري Noutse Henric
1375 تهران، ايران، گالري گلستان
1376 فرانسه، گالري Chateau de Lascours
1377 تهران، ايران، گالري گلستان

1347 بلژيك، نمايشگاه بين‌المللي هنرمندان جوان
1350 تهران، ايران، نمايشگاه بين‌المللي تهران
1352 تهران، ايران، نمايشگاه بين‌المللي تهران
1354 تهران، ايران، انجمن ايران - آمريكا، چهار نقاش زن
1357 بازل، سوئيس، نمايشگاه بين‌المللي
1387 گالري ماه، برگزيده اي از آثار 50 هنرمند - تهران